จัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ฉบับประชาชน

รัฐธรรมนูญ 2560 มีปัญหาหลัก 2 ด้าน ที่ทำให้การเมืองไทยติดหล่ม:

1. เนื้อหาไม่ตอบโจทย์ประชาชน

• สถาบันการเมืองบกพร่องทางประชาธิปไตย:

  • องค์กรอิสระและศาลรัฐธรรมนูญ มีอำนาจกว้างขวางเกินไปจนแทรกแซงการออกนโยบายและการเสนอกฎหมายของรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง

  • วุฒิสภา (สว.) ไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง แต่มีอำนาจชี้ขาดเรื่องการแก้ไขรัฐธรรมนูญและอำนาจผูกขาดการรับรองผู้ดำรงตำแหน่งในองค์กรอิสระ

  • สส. ย้ายพรรคได้ระหว่างวาระ โดยประชาชนไม่สามารถเรียกร้องถอดถอนได้

• รัฐบาลทำงานในสภาพแวดล้อมที่บั่นทอน:

• • กลไก นิติสงคราม-ยุบพรรค-ตัดสิทธิ์ ทำให้ความอยู่รอดของรัฐบาลไม่ได้ขึ้นอยู่กับความพึงพอใจของประชาชน

  • ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี และแผนการปฏิรูปประเทศ ฉบับ คสช. เข้ามาครอบการทำงานของรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง

• การทุจริตยังคงเรื้อรัง: องค์กรที่รับผิดชอบเรื่องการตรวจสอบการทุจริต ขาดกลไกในการรับผิดรับชอบต่อประชาชน คะแนนความโปร่งใสเราตกต่ำสุดในรอบ 10+ ปี

• สิทธิเสรีภาพอ่อนแอ: สิทธิเสรีภาพและสวัสดิการขั้นพื้นฐานของประชาชนยังคงอ่อนแอและไม่ได้รับการคุ้มครองอย่างเพียงพอ

2. ที่มาและกระบวนการขาดความชอบธรรม

• มีที่มาจากคณะรัฐประหาร: เนื้อหาถูกกำหนดโดยคนไม่กี่คนที่ได้รับการแต่งตั้งจากคณะรัฐประหาร โดยขาดการมีส่วนร่วมของประชาชนในการออกแบบ
• โจทย์ทางการเมืองนำหน้าประโยชน์ของชาติ: ถูกเขียนภายใต้โจทย์ทางการเมืองของคณะรัฐประหารที่เอาความต้องการในการสืบทอดอำนาจเป็นตัวตั้ง แทนที่จะเอาประโยชน์ของประชาชนเป็นตัวตั้ง
• ประชามติไม่เสรีและไม่เป็นธรรม: การรับรองโดยประชามติ 2559 ขาดความเสรีและเป็นธรรมตามมาตรฐานสากล

 

พรรคประชาชนจะส่งเสริมการแก้ไขรัฐธรรมนูญและการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ที่ประชาชนมีส่วนร่วมตลอดกระบวนการ และนำไปสู่เนื้อหาที่ออกแบบระบบการเมืองที่ตอบโจทย์ประชาชนใน 7 ด้านหลัก:

1. คุ้มครองสิทธิเสรีภาพ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ และสวัสดิการขั้นพื้นฐาน

• ยกระดับ สิทธิชุมชน-สิ่งแวดล้อม (เช่น สิทธิในการแสดงความคิดเห็นต่อโครงการที่จะกระทบต่อสิ่งแวดล้อม)
• ยกระดับ สิทธิในกระบวนการยุติธรรม (เช่น สิทธิในการประกันตัว สิทธิในการเข้าถึงทนายความ)
• ยกระดับ เสรีภาพในการแสดงออก และหลักประกันเรื่อง ความเสมอภาคทางเพศ
• ยกระดับ สิทธิในการเข้าถึงบริการสาธารณะ (เช่น ขยายสิทธิการเข้าถึงการศึกษาที่ฟรี และ ระบบสาธารณสุขที่ได้มาตรฐาน)

2. ออกแบบสถาบันทางการเมืองให้เป็นประชาธิปไตย

• สภาผู้แทนราษฎร: กำหนดให้นายกฯ ต้องเป็น ส.ส. เพื่อรับผิดชอบต่อวาระทางกฎหมายของรัฐบาลและต่อกลไกการตรวจสอบของฝ่ายค้านในสภา
• วุฒิสภา: ทบทวนการมีอยู่ (พิจารณาใช้ระบบสภาเดี่ยว) หรือ (หากยังมีวุฒิสภา) ทบทวนการได้มาให้ยึดโยงกับประชาชน
• ศาลรัฐธรรมนูญ-องค์กรอิสระ: ยกเครื่อง ทบทวนขอบเขตอำนาจ ออกแบบให้มีที่มาหลากหลาย ไม่ถูกผูกขาดโดยฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ถูกตรวจสอบได้โดยประชาชน

3. ออกแบบกลไกที่มีประสิทธิภาพในการตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ

• คืนสิทธิประชาชนในการถอดถอนผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง
• วางกลไกป้องกันการฮั้วกันระหว่างรัฐบาล กับ ป.ป.ช.
• ยกระดับการเปิดเผยข้อมูลรัฐอย่างโปร่งใส (Open Data)
• เพิ่มกลไก คุ้มครองผู้แจ้งเบาะแส
• ทบทวนไม่ให้มาตรฐานจริยธรรมถูกใช้เป็นเครื่องมือทางการเมือง

4. ส่งเสริมการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น

• วางหลักประกันใน ความเป็นอิสระ ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อำนาจจัดทำบริการสาธารณะในพื้นที่ งบประมาณที่เพียงพอ)
• วางหลักประกันในความ ยึดโยงกับประชาชน ของ อปท. (การเลือกตั้งผู้บริหารและสมาชิกสภาท้องถิ่นในทุกกรณี)

5. รองรับการขับเคลื่อนนโยบายที่ยืดหยุ่น เท่าทันโลก

• ยกเลิกยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี และแผนการปฏิรูปประเทศ ฉบับ คสช. เพื่อให้ยุทธศาสตร์ของประเทศเป็นไปตามนโยบายของรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง

6. ปรับเกณฑ์การแก้ไขรัฐธรรมนูญ

• กำหนดให้การแก้ไขรัฐธรรมนูญมีเกณฑ์ที่สูงกว่า พ.ร.บ. แต่ต้อง ไม่สูงเกินไป และ ไม่สามารถถูกยับยั้ง-ชี้ขาดได้โดยตัวแทนที่ไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง

7. เติมพลังในการป้องกันรัฐประหาร

• เพิ่มหมวดในรัฐธรรมนูญเพื่อป้องกันการทำรัฐประหาร
• คุ้มครองสิทธิประชาชนในการต่อต้านการรัฐประหาร
• ห้ามไม่ให้ศาลรัฐธรรมนูญและศาลทั้งปวงรับรองการรัฐประหาร
• เปิดให้ประชาชนฟ้องผู้ก่อรัฐประหารได้

 

พรรคประชาชนจะใช้กลไกในสภาและนอกสภาควบคู่กันเพื่อผลักดันการแก้ไขรัฐธรรมนูญและการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่:

1. เดินหน้ารัฐธรรมนูญฉบับใหม่: เสนอร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญ เกี่ยวกับกลไกในการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ที่ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน และป้องกันการกินรวบ-ผูกขาดโดยฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง (ในกรณีที่ประชาชนลงมติเห็นชอบในประชามติเรื่องการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่)
2. แก้ไขในประเด็นสำคัญคู่ขนาน: เสนอร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญรายมาตรา เพื่อปรับปรุงเนื้อหาของรัฐธรรมนูญ 2560 ให้สอดคล้องกับแนวทางของพรรคประชาชน โดยเฉพาะในประเด็นที่จำเป็นเร่งด่วน คู่ขนานกับการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่
3. นำเสียงประชาชนจากประชามติมาผลักดันต่อในรัฐสภา: จัดทำประชามติในประเด็นคำถามที่สำคัญเรื่องรัฐธรรมนูญ เพื่อขอความเห็นชอบจากประชาชนและนำมติของประชาชนมาขอความเห็นชอบจากสมาชิกรัฐสภาในการพิจารณาร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญที่เกี่ยวข้อง
4. รณรงค์ทางความคิด: สื่อสารและทำความเข้าใจกับประชาชนอย่างต่อเนื่องเกี่ยวกับข้อเสนอของพรรคประชาชนในการออกแบบรัฐธรรมนูญที่ตอบโจทย์ประชาชน
5. ส่งเสริมการมีส่วนร่วม: ออกแบบกลไกการมีส่วนร่วมของประชาชนตลอดทางในการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ (เช่น การรับฟัง-รวบรวมความเห็นผ่านช่องทางออนไลน์ และการประชาพิจารณ์เชิงรุกในแต่ละพื้นที่)