สร้างประชาธิปไตยทางตรงด้วยเทคโนโลยี

การสร้างระบอบประชาธิปไตยที่มีความเข้มแข็งและสะท้อนความต้องการของประชาชนได้อย่างแท้จริง ไม่สามารถพึ่งพาแค่การลงคะแนนเสียงในวันเลือกตั้งเท่านั้น แต่ต้องเปิดช่องทางที่ส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมโดยตรงกับสถาบันทางการเมืองต่าง ๆ ได้ตลอดเวลา 

แม้กฎหมายปัจจุบันจะให้สิทธิพื้นฐานแก่ประชาชนในการมีส่วนร่วมทางการเมือง เช่น การเข้าชื่อเสนอกฎหมาย หรือการเสนอให้มีการจัดประชามติ แต่ยังมีอีกหลายช่องทางที่สามารถอำนวยความสะดวกและเพิ่มช่องทางการมีส่วนร่วมรูปแบบใหม่ๆ ที่กฎหมายในปัจจุบันยังไม่ครอบคลุม เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นในการตอบสนองต่อปัญหา ให้ประชาชนเป็นศูนย์กลางของอำนาจได้อย่างแท้จริง

พรรคประชาชนจะยกระดับและขยายช่องทางการมีส่วนร่วมของประชาชนกับสถาบันทางการเมืองต่างๆ เพื่อสร้างประชาธิปไตยที่มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง มุ่งใน 4 ด้านหลัก

1. ยกระดับสิทธิทางกฎหมายในการเข้าชื่อเพื่อมีส่วนร่วม

• อำนวยความสะดวกประชาชนในการเข้าชื่อ

• กำหนดให้ทำได้ผ่าน ช่องทางออนไลน์ในทุกกรณี

• จัดทำ ช่องทางกลาง สำหรับการเข้าชื่อในกรณีต่าง ๆ เช่น การเข้าชื่อเสนอร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญ, เสนอถอดถอนกรรมการ ป.ป.ช., และเข้าชื่อเสนอข้อบัญญัติท้องถิ่น

• ขยายสิทธิการเข้าชื่อที่ถูกรับรองโดยกฎหมาย

• เพิ่มสิทธิในการเข้าชื่อเสนอร่างแก้ไขพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ

• เพิ่มสิทธิในการเข้าชื่อเสนอให้ท้องถิ่น จัดประชามติ ในประเด็นที่อยู่ในอำนาจของท้องถิ่น

• เพิ่มสิทธิในการเข้าชื่อเสนอถอดถอน สส., สว., รัฐมนตรี, ศาลรัฐธรรมนูญ, องค์กรอิสระ และผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองอื่น ๆ

• เพิ่มสิทธิในการเข้าชื่อเสนอข้อเรียกร้องต่อสภา โดยให้รัฐมนตรีตอบ หรือให้สภาพิจารณาเสนอเป็นญัตติเพื่ออภิปรายในที่ประชุมใหญ่

2. เปิดพื้นที่ให้ประชาชนตรวจสอบการทำงานอย่างโปร่งใส

• เผยแพร่ข้อมูลการทำงานอย่างเป็นระบบ (Open Data)

• จัดเก็บและเผยแพร่ข้อมูลการทำงานของสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภา (เช่น สถิติการเข้าประชุม, สถิติการลงคะแนน, บทอภิปรายรายบุคคล, สถานะของร่างกฎหมาย ในรูปแบบที่วิเคราะห์ต่อได้) ในรูปแบบที่ตรวจสอบได้ง่าย

• เปิดเผยข้อมูลกระบวนการสรรหาผู้ดำรงตำแหน่งในองค์กรอิสระ (เช่น ข้อมูลผู้สมัคร และบันทึกการลงมติของคณะกรรมการสรรหา) ในรูปแบบที่ตรวจสอบได้ง่าย

• ถ่ายทอดการประชุมสำคัญ

• ถ่ายทอดสดการประชุมคณะกรรมาธิการ (ยกเว้นกรณีจำเป็น)

• ถ่ายทอดสดการแสดงวิสัยทัศน์ ของผู้สมัครเข้ารับการสรรหาเป็นผู้ดำรงตำแหน่งในองค์กรอิสระ

3. สนับสนุนให้พรรคการเมือง "เกิดง่าย อยู่ได้ ตายยาก"

• "เกิดง่าย": ลดอุปสรรคและเงื่อนไขที่กีดกันการจัดตั้งพรรคใหม่ (เช่น จำนวนผู้ร่วมจัดตั้ง ทุนประเดิม) เพื่อให้ประชาชนมีตัวเลือกที่หลากหลาย

• "อยู่ได้":

• ปลดล็อกให้พรรคการเมือง ระดมทุนจากประชาชนและผู้บริจาครายย่อยได้ง่ายขึ้น (เช่น ขายสินค้าออนไลน์ได้, ออกใบเสร็จออนไลน์ได้)

• ลดเงื่อนไขที่เพิ่มค่าใช้จ่ายด้านธุรการโดยไม่จำเป็น (เช่น การประชุมใหญ่จัดออนไลน์ได้)

• "ตายยาก": ทบทวนฐานความผิดและอัตราโทษสำหรับพรรคการเมืองให้เหมาะสมและได้สัดส่วน (เช่น ทบทวนเงื่อนไขการยุบพรรคให้สอดคล้องหลักสากล โดยลงโทษคณะกรรมการบริหารหรือกรรมการรายบุคคลแทนการยุบทั้งพรรค)

4. ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนทุกกลุ่มอย่างเสมอภาค

• การประเมินผลกระทบต่อประชาชนทุกกลุ่มก่อนออกกฎหมาย:

• กำหนดให้มีการประเมินผลกระทบของร่างกฎหมายต่อเด็กและเยาวชน (Child and Youth Impact Assessment - CYIA) ในประเด็นที่เกี่ยวข้อง

• กำหนดให้มีการประเมินผลกระทบของการจัดสรรงบประมาณต่อคนทุกเพศ (Gender-Responsive Budgeting - GRB)

• ทลายอุปสรรคทางการเมือง:

• ทบทวนและปรับลดอายุขั้นต่ำในการมีสิทธิทางการเมือง (เช่น อายุขั้นต่ำในการสมัครรับเลือกตั้ง)

• คุ้มครองความปลอดภัยของคนทุกเพศ จากปัญหาการล่วงละเมิดทางเพศ และสร้างกลไกตรวจสอบที่เป็นอิสระ

• ปฏิรูปองค์กรผู้แทนของเยาวชน: ปฏิรูป สภาเด็กและเยาวชน ให้มาจากการเลือกตั้งจากเด็กและเยาวชนในวงกว้าง และเพิ่มบทบาทเชิงนโยบายอย่างอิสระ (เช่น การมีส่วนร่วมในกระบวนการแก้ไขกฎหมาย / การตั้งกระทู้ต่อฝ่ายบริหาร)

5. สนับสนุนงบประมาณแบบมีส่วนร่วมของประชาชน (PB)

• ปลดล็อกกฎหมาย: ปรับปรุงกฎหมายเพื่อให้ท้องถิ่นมีอำนาจในการผลักดันหรือออกระเบียบเพื่อรองรับการจัดทำงบประมาณแบบมีส่วนร่วม (Participatory Budgeting - PB)

• กำหนดมาตรฐานกลาง: กำหนดมาตรฐานกลางในการกำกับดูแลการจัดทำ PB ของท้องถิ่นทั่วประเทศ โดยให้เป็นหน้าที่ของคณะกรรมการการกระจายอำนาจฯ (ก.ก.ถ.)

• สนับสนุนเทคโนโลยี: สนับสนุนการนำระบบกลางสำหรับการเสนอ-กลั่นกรอง-คัดเลือกโครงการผ่าน ช่องทางออนไลน์ มาใช้

 

พรรคประชาชนจะขับเคลื่อนนโยบายนี้ผ่านการแก้ไขและปรับปรุงกลไกทั้งในและนอกสภา

1. ผลักดันร่างแก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวข้องในทุกระดับ: 

• รัฐธรรมนูญและพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ เช่น การเข้าชื่อเสนอถอดถอนผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง การถ่ายทอดสดการแสดงวิสัยทัศน์ของผู้สมัครเข้ารับการสรรหาเป็นผู้ดำรงตำแหน่งในองค์กรอิสระ การทบทวนอายุขั้นต่ำในการมีสิทธิทางการเมือง

• พ.ร.บ. จัดตั้งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และ พ.ร.บ. ประชามติ เช่น การเข้าชื่อเสนอให้ท้องถิ่นจัดประชามติ การปรับปรุงกฎหมายเพื่อให้ท้องถิ่นมีอำนาจในการจัดทำงบประมาณแบบมีส่วนร่วมของประชาชน (Participatory Budgeting) 

• พ.ร.บ. ส่งเสริมการพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติ เช่น ปฏิรูปสภาเด็กและเยาวชน

• ข้อบังคับการประชุมสภา เช่น การถ่ายทอดสดการประชุมคณะกรรมาธิการ

2. ประสานและร่วมมือกับหน่วยงานรัฐเพื่อออกแบบกลไก: ให้สำนักนายกรัฐมนตรีเป็นเจ้าภาพในการประสานงานกับหน่วยงานต่าง ๆ เช่น 

• ร่วมมือกับสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา และสำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อปรับปรุงระบบกลางทางกฎหมาย (ระบบรับฟังความเห็นออนไลน์ต่อร่างกฎหมาย)

• ร่วมมือกับกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น เพื่อจัดทำระบบกลางให้ประชาชนเข้าชื่อเสนอข้อบัญญัติท้องถิ่น สำหรับทุกท้องถิ่นทั่วประเทศ