ยุบ กอ.รมน. เปลี่ยนผ่านชายแดนใต้สู่สันติภาพ

การยุบเลิก กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร (กอ.รมน.) คือความจำเป็นเร่งด่วนทั้งในเชิงหลักการประชาธิปไตยและประสิทธิภาพการบริหารรัฐสมัยใหม่ เนื่องจากปัญหาเชิงโครงสร้างที่สะสมมายาวนาน:

• ขัดหลักการประชาธิปไตยสากล: กอ.รมน. ถือกำเนิดในยุคสงครามเย็นและถูกขยายอำนาจหลังการรัฐประหารปี 2549 และ 2557 กลายเป็นกลไกที่เปิดทางให้กองทัพแทรกแซงการเมืองและการบริหารราชการ ขัดกับหลักการ “รัฐบาลพลเรือนต้องอยู่เหนือกองทัพ” (Civilian Control of the Military)

• รัฐซ้อนรัฐและงบประมาณซ้ำซ้อน: ภารกิจของ กอ.รมน. ทับซ้อนกับหน่วยงานที่มีอยู่แล้ว เช่น กรมการปกครอง, สำนักงานตำรวจแห่งชาติ และหน่วยงานความมั่นคงชายแดน ทำให้การบริหารขาดเอกภาพ

• ความล้มเหลวในชายแดนใต้: พื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้เป็นข้ออ้างหลักในการขยายอำนาจและงบประมาณ โดยข้อมูลสำนักงบประมาณระบุว่า งบประมาณกว่า ร้อยละ 80 ของ กอ.รมน. ถูกใช้ในภารกิจนี้ แต่แนวทางที่เน้นการควบคุมและปราบปรามตลอดหลายทศวรรษกลับไม่สามารถสร้างสันติภาพที่ยั่งยืนได้

 

เราจะเปลี่ยนกรอบคิดจากความมั่นคงที่ยึดการใช้กำลัง เป็นการสร้างสันติภาพที่ยึดประชาชนเป็นศูนย์กลาง โดยปรับโครงสร้างองค์กรออกเป็น 2 ส่วนสำคัญ

1. กอ.รมน. ส่วนกลางและภูมิภาค (ยกเว้นภาค 4 ส่วนหน้า)

เป้าหมาย: ยุติบทบาท "รัฐซ้อนรัฐ" และโอนภารกิจเข้าสู่ระบบปกติ

• ยุบเลิกโครงสร้าง: ยุติบทบาทของ กอ.รมน. ในการแทรกแซงสังคมและการเมือง

• โอนย้ายภารกิจ: โอนอำนาจ งบประมาณ และทรัพยากรด้านความมั่นคงชายแดนไปอยู่ภายใต้ “หน่วยบัญชาการพิทักษ์ชายแดนไทย” ซึ่งเป็นหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายใหม่ในสังกัด กระทรวงมหาดไทย 

• ระบบบัญชาการเดียว: ใช้รูปแบบ การบริหารจัดการชายแดนแบบเบ็ดเสร็จ (One Border Command) ภายใต้ระบบราชการปกติที่รัฐบาลพลเรือนกำกับดูแลได้โดยตรง

2. กอ.รมน. ภาค 4 ส่วนหน้า (พื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้)

เป้าหมาย: เปลี่ยนผ่านสู่สันติภาพโดยไม่สร้างสุญญากาศด้านความปลอดภัย

• เปลี่ยนเป็นกองบัญชาการผสม (Joint Area Command): เมื่อเงื่อนไขสันติภาพเอื้ออำนวย จะแปรสภาพ กอ.รมน. ภาค 4 ส่วนหน้า เป็นหน่วยงานผสม (ทหาร ตำรวจ ฝ่ายปกครอง) ที่มีภารกิจจำกัดเพียงการ บังคับใช้กฎหมาย และรักษาความปลอดภัย ขึ้นตรงต่อรัฐบาลพลเรือน ไม่ยุ่งเกี่ยวกับการกำหนดนโยบาย

• ศอ.บต. เป็นเจ้าภาพหลัก (Lead Agency): กำหนดให้ ศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ (ศอ.บต.) เป็นแกนนำหลักในการขับเคลื่อนนโยบายสันติภาพ การเยียวยา และการพัฒนา เพื่อนำพื้นที่คืนสู่ “ภาวะปกติ”

 

1. รื้อถอนกฎหมายที่เป็นฐานอำนาจ:

• ผลักดันการยกเลิก พระราชบัญญัติการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร พ.ศ. 2551 

• ยกเลิกบรรดา คำสั่งคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) หรือคำสั่งพิเศษที่ให้อำนาจทหารทับซ้อนหน่วยงานพลเรือน

2. สร้างโครงสร้างใหม่:

• ตรากฎหมายจัดตั้ง หน่วยบัญชาการพิทักษ์ชายแดนไทย สังกัดกระทรวงมหาดไทย เพื่อรองรับภารกิจที่โอนย้ายมาจาก กอ.รมน.

3. กำหนดโร้ดแมป (Roadmap) ชายแดนใต้:

• ออกคำสั่งฝ่ายบริหารกำหนดระยะเวลาเปลี่ยนผ่านที่ชัดเจน โปร่งใส โดยแบ่งเป็น "ระยะคงสภาพ" และ "ระยะแปรสภาพ" เพื่อเตรียมความพร้อมสู่การยุบเลิกหน่วยงานความมั่นคงพิเศษในช่วง หลังปี 2570 เป็นต้นไป