ระบบข้อมูลสุขภาพดิจิทัล เปรียบเสมือน กระดูกสันหลัง ของการปฏิรูประบบสุขภาพในทุกมิติ เพราะการขับเคลื่อนนโยบายสำคัญต่าง ๆ (เช่น การปฏิรูปการเงินการคลัง, การเปลี่ยนไปสู่การแพทย์เชิงคุณค่า, การกำหนดชุดสิทธิประโยชน์) จะสำเร็จได้ก็ต่อเมื่อมีข้อมูลที่แม่นยำ ครบถ้วน และสามารถเชื่อมโยงกันได้ทั้งระบบ แต่ปัจจุบันประเทศไทยยังมีความท้าทายในสถาปัตยกรรมข้อมูลสุขภาพ
ขาดหน่วยงานกำกับดูแล: ขาดหน่วยงานระดับชาติที่มีอำนาจตามกฎหมายในการกำกับดูแลระบบข้อมูลสุขภาพโดยรวม ทำให้การกำหนด มาตรฐานข้อมูลสุขภาพ เป็นไปอย่างล่าช้า ไม่ครบถ้วน
ขาด National Clearing House (NCH): การขาดหน่วยงานประสานงานการเบิกจ่ายระดับชาติ ทำให้ ข้อมูลเกี่ยวกับการเบิกจ่ายกระจัดกระจาย อยู่ตามกองทุนสุขภาพ เกิดอุปสรรคในการทราบต้นทุนการบริการ ตรวจสอบการเบิกจ่ายซ้ำซ้อน และการตรวจสอบแบบ Real Time
ระบบไม่ครบถ้วนสมบูรณ์:
มีหน่วยบริการเพียง 1 ใน 3 เท่านั้น ที่สามารถเชื่อมโยงข้อมูลผู้ป่วย โดยหน่วยงานที่ยังไม่สามารถเชื่อมโยงข้อมูลได้ มักอยู่นอกสังกัดกระทรวงสาธารณสุข
ผู้ป่วย ไม่มีสมุดพกสุขภาพ ทำให้ต้องตรวจสุขภาพซ้ำซ้อนและสิ้นเปลืองค่าใช้จ่าย
เมื่อระบบไม่มีมาตรฐาน ข้อมูลกระจัดกระจาย บุคลากรสุขภาพต้อง กรอกข้อมูลซ้ำซ้อนหลายโปรแกรม ทำให้เกิดความเครียดและเสียเวลาให้บริการผู้ป่วย
ทั้ง 3 ปัญหาส่งผลให้ข้อมูลสุขภาพของประชาชน มีความกระจัดกระจายและขาดมาตรฐาน การวิเคราะห์ความคุ้มค่า เพื่อพัฒนาชุดสิทธิประโยชน์สุขภาพขั้นพื้นฐานจึงทำได้ยาก และเป็นอุปสรรคสำคัญในการเปลี่ยนไปสู่ระบบการจ่ายค่าชดเชยบริการตามผลลัพธ์สุขภาพ (Value-Based Healthcare)
พรรคประชาชนจะสร้างรากฐานข้อมูลสุขภาพดิจิทัลที่แข็งแกร่งและมีมาตรฐานเดียวกัน มีข้อเสนอหลักดังนี้:
จัดตั้งหน่วยงานกำกับ: จัดตั้ง ศูนย์ระบบข้อมูลสุขภาพแห่งชาติ (National Health Data Center) เป็นหน่วยงานในการอำนวยความสะดวกและกำกับนโยบายระบบข้อมูลสุขภาพดิจิทัลของประเทศให้มีมาตรฐาน
ตั้งหน่วยงานเบิกจ่ายกลาง: จัดตั้ง National Clearing House (NCH) เพื่อสร้างเอกภาพข้อมูลธุรกรรมการเบิกจ่ายระหว่างโรงพยาบาลทุกสังกัดกับกองทุนสุขภาพ
จัดทำ สมุดพกข้อมูลสุขภาพประจำตัวประชาชน (Personal Health Record) ที่ประชาชนสามารถเข้าถึงชุดข้อมูลสุขภาพของตนเองได้ผ่านแอปพลิเคชันที่คุ้นเคย (เช่น หมอพร้อม)
ปรับปรุงระบบสารสนเทศของหน่วยบริการทุกระดับครั้งใหญ่ ให้มี มาตรฐานเดียวกัน
พัฒนากำลังคนสุขภาพดิจิทัลในทุกระดับ เพื่อรองรับการบริหารจัดการและการใช้ประโยชน์จากข้อมูลสุขภาพ
1. ออก พ.ร.บ. ระบบข้อมูลสุขภาพแห่งชาติ (National Health Data Act):
เพื่อให้สามารถจัดตั้งหน่วยงานนโยบายและกำหนด มาตรฐานข้อมูลสุขภาพกลางของประเทศ
มาตรฐานนี้จะครอบคลุมตั้งแต่ข้อมูลผู้ให้บริการ ประวัติผู้รับบริการ ข้อมูลการบริการ ไปจนถึงมาตรฐานความปลอดภัยและการใช้ประโยชน์ข้อมูล
2. จัดตั้งหน่วยงานกลาง
จัดตั้ง National Clearing House (NCH) เป็นตัวกลางจัดการธุรกรรมการเบิกจ่าย
จัดตั้งหน่วยงานสนับสนุนเพื่อพัฒนา สมุดพกประจำตัวผู้ป่วย รวมถึงการวิจัยเพื่อพัฒนาชุดสิทธิประโยชน์ตามแนวคิด Value-Based Healthcare
3.สนับสนุนงบประมาณการเชื่อมโยงข้อมูล: สนับสนุน โครงการอุดหนุนเฉพาะกิจ สำหรับการปรับปรุงฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ของ รพ.สต. และหน่วยบริการที่ยังไม่เชื่อมโยง เพื่อให้สามารถเชื่อมโยงข้อมูลสุขภาพตามมาตรฐานได้
4.พัฒนากำลังคนด้านข้อมูลสุขภาพ: ร่วมกับ อว. และ สธ. พัฒนาศักยภาพกำลังคนด้านระบบข้อมูลสุขภาพ ผ่านระบบการศึกษาและหลักสูตรเพิ่มพูนทักษะสำหรับบุคลากรด้านสารสนเทศในทุกภาคส่วน