พัฒนาเกษตรไทยด้วยเกษตรกรรุ่นใหม่ (Young Smart Farmers)

ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างประชากรและเทคโนโลยีในภาคการเกษตร "เกษตรกรรุ่นใหม่" หรือ Young Smart Farmers (YSF) ถือเป็นทรัพยากรบุคคลที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในการพลิกโฉมภาคเกษตรไทยให้ทันสมัย 

อย่างไรก็ตาม ที่ผ่านมาศักยภาพของ YSF ยังไม่ได้รับการสนับสนุนอย่างเต็มที่ พรรคประชาชนจึงได้นำเสนอนโยบายที่มุ่งเน้นการสร้างบทบาทและสนับสนุนให้เครือข่าย YSF ในแต่ละจังหวัดก้าวขึ้นมาเป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนการพัฒนาเกษตรในระดับพื้นที่อย่างเป็นรูปธรรม

แม้ว่าหน่วยงานราชการจะมีโครงการพัฒนา Young Smart Farmers มาอย่างต่อเนื่องหลายปี แต่ในทางปฏิบัติ YSF กลับยังไม่ได้รับการส่งเสริมบทบาทจากภาครัฐเท่าที่ควร ทั้งที่กลุ่มคนเหล่านี้มีศักยภาพสูงในการปรับเปลี่ยนภาคเกษตรของไทยไปสู่ความทันสมัย มีความเข้าใจในเทคโนโลยี และที่สำคัญคือมีความใกล้ชิดกับเกษตรกรในพื้นที่มากกว่ากลไกราชการส่วนกลาง

นโยบายนี้จึงมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อ "สร้างบทบาทที่ชัดเจนและเป็นรูปธรรม" ให้กับ YSF ในการเป็นกลไกกลางระดับจังหวัด เพื่อเชื่อมประสานนโยบายสู่การปฏิบัติจริง แก้ไขปัญหาปากท้องของเกษตรกร และยกระดับขีดความสามารถในการแข่งขันของสินค้าเกษตรในแต่ละจังหวัด

 

นโยบายนี้มุ่งเน้นการมอบหน้าที่และทรัพยากรให้ YSF ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางใน 4 ภารกิจหลัก ได้แก่ (1) ดิจิทัลทางการเกษตรและการเฝ้าระวังภัย (2) การให้คำแนะนำและประสานงานผู้ให้บริการรุ่นใหม่ (3) การแปรรูปสินค้าเกษตร และ (4) การเปิดตลาดสินค้าเกษตร โดยมีรายละเอียดการดำเนินงานดังนี้

• การติดตามนโยบายและแก้ปัญหา: จะมอบงบประมาณและกำหนดบทบาทหน้าที่ที่ชัดเจนให้ YSF ในแต่ละจังหวัด ทำหน้าที่ติดตามผลการดำเนินนโยบายต่างๆ ช่วยส่งข้อมูลสู่ระบบเตือนภัยในภาคเกษตรทั้งการเตือนภัยผลผลิตและราคา และเตรียมการรับมือปัญหาเร่งด่วน โดยเฉพาะปัญหาราคาสินค้าตกต่ำ

• การใช้เทคโนโลยีติดตามผล: ให้ YSF เป็นแกนหลักในการใช้งานแอปพลิเคชันเพื่อติดตามการดำเนินนโยบายสำคัญ เช่น การวิเคราะห์ค่าดิน นโยบายข้าวลดโลกร้อน และการบริหารจัดการเครื่องจักรกลการเกษตร

• การพัฒนาผู้ประกอบการรุ่นใหม่: ให้ YSF ร่วมเป็นแกนหลักในการพัฒนาหลักสูตรสำหรับสร้าง "ผู้ประกอบการและผู้ให้บริการทางการเกษตรรุ่นใหม่" รวมถึงช่วยวิเคราะห์ความเป็นไปได้ในการขอสินเชื่อเพื่อการลงทุน

• การแปรรูปและบริหารจัดการผลผลิต: ให้ YSF ในแต่ละจังหวัดทำหน้าที่บริหารจัดการการแปรรูปสินค้าเกษตรที่เป็นผลผลิตหลักของจังหวัด เพื่อดูดซับอุปทานส่วนเกินและป้องกันปัญหาราคาตกต่ำในช่วงฤดูกาลเก็บเกี่ยว

• การจัดการตลาด: ให้ YSF เป็นผู้จัดกิจกรรมเปิดตลาดสินค้าเกษตร ทั้งในระดับจังหวัด ระดับประเทศ และอาจขยายผลถึงระดับต่างประเทศในบางกรณี

 

กลไกการขับเคลื่อนนโยบายนี้อาศัยการ "จัดสรรงบประมาณตรงสู่จังหวัด" เพื่อสนับสนุนการทำงานของเครือข่าย YSF โดยกำหนดกรอบวงเงินงบประมาณ  20 ล้านบาทต่อจังหวัด โดยงบประมาณดังกล่าวจะถูกนำไปใช้ในกิจกรรมต่างๆ ดังนี้

• งบประมาณสำหรับการติดตามเกษตรกร: สนับสนุนค่าใช้จ่ายในการลงพื้นที่ติดตามและดูแลเกษตรกรรายย่อย (ตัวอย่างเช่น 100 บาท/ราย)

• งบประมาณสำหรับการจัดกิจกรรมและฝึกอบรม: สนับสนุนการจัดฝึกอบรมเพื่อพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบการและเครือข่าย (ตัวอย่างเช่น 800 บาท/ราย)

• งบประมาณสำหรับการแปรรูป: ใช้สำหรับการสำรวจความพร้อมและเตรียมการแปรรูปผลผลิตในจังหวัด เพื่อรองรับช่วงผลผลิตล้นตลาด

• งบประมาณกิจกรรมรายครั้ง: สนับสนุนการจัดกิจกรรมส่งเสริมการตลาดและการพัฒนาอื่นๆ ตามความเหมาะสมของพื้นที่
  
  

โดยสามารถสรุปขั้นตอนการดำเนินงานได้ดังนี้:

• การจัดตั้งและจัดสรรงบประมาณ: จัดสรรงบประมาณโดยเฉลี่ย 20 ล้านบาทให้แก่เครือข่าย YSF ในแต่ละจังหวัด พร้อมกำหนดตัวชี้วัดและพื้นที่เป้าหมาย

• การสร้างเครือข่ายและติดตามผล: YSF ในพื้นที่จะลงพื้นที่เพื่อติดตามเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการต่างๆ ของรัฐ ผ่านการใช้งานแอปพลิเคชันและเทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อรวบรวมข้อมูลปัญหาและข้อเสนอแนะ

• การพัฒนาศักยภาพ: จัดอบรมและสร้างผู้ประกอบการเกษตรรุ่นใหม่ และผู้ให้บริการเครื่องจักรกลการเกษตร โดย YSF รุ่นพี่ทำหน้าที่เป็นพี่เลี้ยง (Mentor) และช่วยกลั่นกรองแผนธุรกิจ

• การเตรียมความพร้อมรับมือฤดูกาลผลิต: ก่อนถึงฤดูเก็บเกี่ยว YSF จะสำรวจข้อมูลปริมาณผลผลิตและเตรียมแผนการแปรรูป รวมถึงประสานโรงงานแปรรูปในเครือข่าย

• การบริหารจัดการตลาด: ดำเนินการจัดกิจกรรมตลาดนัดสินค้าเกษตร หรือจับคู่ธุรกิจ (Business Matching) เพื่อระบายผลผลิตและสร้างรายได้ให้แก่เกษตรกรในเครือข่าย

ตั้งเป้าหมายความสำเร็จของนโยบายนี้ภายในระยะเวลา 2 ปี ดังนี้

• สร้างความเข้มแข็งของเครือข่าย YSF: เครือข่าย YSF มีความพร้อมและเข้มแข็งในการเป็นกลไกช่วยผลักดันนโยบายเกษตรในทุกจังหวัด

• สร้างระบบติดตามประเมินผล: มีระบบการติดตามและประเมินผลที่สามารถระบุจุดแข็งและจุดอ่อนของการดำเนินนโยบายในแต่ละจังหวัดได้อย่างชัดเจน

• สร้างคนรุ่นใหม่: สร้าง YSF รุ่นใหม่เพิ่มขึ้น ไม่น้อยกว่า 10,000 คน ทั่วประเทศ

• สร้างผู้ประกอบการใหม่: สร้างผู้ประกอบการรุ่นใหม่ 10,000 คน และผู้ให้บริการทางการเกษตรรุ่นใหม่ 10,000 คน ที่มีศักยภาพในการลงทุนเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน

งบประมาณในการดำเนินการ 2 ปี 

• จำนวนพื้นที่เป้าหมาย: 77 จังหวัด

• งบประมาณต่อปี: ประมาณ 1,540 ล้านบาท ( 20 ล้านบาท x 77 จังหวัด) รวมงบประมาณในการดำเนินการ 2 ปี ประมาณ 3,080 ล้านบาท