จ้างนักจิตวิทยาในโรงเรียน

1. วิกฤตสุขภาพจิตที่รุนแรงขึ้น: ข้อมูลปี 2568 จากระบบ Mental Check In พบสัญญาณที่น่ากังวลว่า เด็กร้อยละ 40 เสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้า และเกือบร้อยละ 18 มีความเสี่ยงต่อการฆ่าตัวตาย ซึ่งเป็นสถิติที่แย่ลงอย่างต่อเนื่องเมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า
   
   
2. บุคลากรขาดแคลนและกระจุกตัว: ประเทศไทยมีจิตแพทย์เด็กและวัยรุ่นเพียงประมาณ 240 คน และนักจิตวิทยา 815 คน โดยส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่ในกรุงเทพมหานคร ทำให้เด็กในพื้นที่อื่นเข้าถึงการรักษาได้ยาก
   
   
3. ระบบโรงเรียนยังไม่มีด่านหน้า: ปัจจุบันนักจิตวิทยาโรงเรียนมีเพียงเขตพื้นที่ละ 1 คน ซึ่งต้องดูแลหลายสิบโรงเรียนพร้อมกัน ขณะที่ครูแนะแนวแม้จะช่วยคัดกรองได้เบื้องต้น แต่ยังมีข้อจำกัดในการดูแลต่อเนื่อง ทำให้ปัญหามักบานปลายก่อนได้รับการเยียวยา

เราเสนอแนวคิด "1 โรงเรียนขนาดกลาง 1 นักจิตวิทยา"  ควบคู่กับการเชื่อมต่อระบบการแพทย์ทางไกล เพื่อเป็นด่านหน้าในการดูแลเด็ก ดังนี้:

1. จ้างนักจิตวิทยาประจำโรงเรียน: สนับสนุนงบประมาณให้โรงเรียนขนาดกลางและขนาดใหญ่ (นักเรียน 300 คนขึ้นไป) สามารถจ้างนักจิตวิทยาประจำ 1 คนต่อโรงเรียน เริ่มจากโรงเรียนสังกัด สพฐ. ขนาด 300 คนขึ้นไป ประมาณ 2,300 แห่ง คาดการณ์ว่าใช้งบประมาณเพิ่มเติม 500 ล้านบาทต่อปี
2. ระบบ Telemedicine สู่โรงเรียน: นำเทคโนโลยีการแพทย์ทางไกลมาใช้ เพื่อให้นักเรียนที่ผ่านการคัดกรองจากครูแนะแนวหรือนักจิตวิทยาในโรงเรียน สามารถปรึกษาจิตแพทย์และนักจิตวิทยาผู้เชี่ยวชาญได้โดยตรงจากที่โรงเรียน ลดระยะเวลาการรอคอยและข้อจำกัดในการเข้าถึงบริการ

1. ลงทุนระบบปรึกษาทางไกล: พัฒนาแพลตฟอร์มกลางสำหรับโรงเรียน เพื่อให้นัดหมายและพบแพทย์ผ่าน Telemedicine โดยเชื่อมต่อกับสิทธิการรักษาของ สปสช. เพื่อลดภาระค่ารักษา

2. อุดหนุนงบจ้างบุคลากร: จัดสรรงบประมาณสำหรับการจ้างนักจิตวิทยาประจำ 1 คนต่อ 1 โรงเรียนขนาดกลางและขนาดใหญ่

3. ดูแลทั่วถึงทุกขนาด: โรงเรียนขนาดเล็ก (ต่ำกว่า 300 คน) รัฐจะเน้นพัฒนาศักยภาพครูในการคัดกรอง และจัดช่องทางเข้าถึงนักจิตวิทยาและจิตแพทย์ผ่าน Telemedicine ตามความจำเป็นหรือลำดับความเร่งด่วน

4. สร้างเครือข่ายสุขภาพจิต : โดยให้โรงเรียนที่มีนักจิตวิทยาประจำ ทำหน้าที่เป็น "หน่วยหลัก" ในการประสานงานและสนับสนุนองค์ความรู้ให้กับโรงเรียนอื่นในเครือข่าย